Όταν το “δεν ξέρω” στους εφήβους κρύβει συναισθήματα: Ο ρόλος του ψυχολόγου για εφήβους

Υπάρχει αυτή η μικρή φράση που ακούγεται συχνά στην εφηβεία.
– Τι έχεις;
– Δεν ξέρω.

Από μακριά μοιάζει με αδιαφορία. Από κοντά όμως, συχνά είναι κάτι άλλο.
Ένα “δεν ξέρω” μπορεί να είναι κόμπος στον λαιμό. Μπορεί να είναι φόβος. Ή απλά ένα μπλοκάρισμα.

Γιατί πώς να ξέρει ένας έφηβος τι νιώθει, όταν όλα μέσα του αλλάζουν γρήγορα, έντονα, ασυντόνιστα; Πώς να βρει λέξεις, όταν δεν έχει μάθει ακόμα ότι είναι εντάξει να νιώθεις μπερδεμένος;

Αντί να πιέσουμε για απαντήσεις, ίσως χρειάζεται να καθίσουμε δίπλα τους. Ήσυχα. Και να τους δείξουμε με την παρουσία μας ότι δεν χρειάζεται να ξέρουν τα πάντα. Όχι ακόμη.

Η σιωπή δεν είναι κενό

Η εφηβεία είναι φάση διαμόρφωσης. Και συχνά, το μυαλό και η καρδιά τραβάνε προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Ο έφηβος ψάχνει κάτι να κρατηθεί. Και πολλές φορές αυτό που βρίσκει είναι η σιωπή.

Όμως η σιωπή δεν είναι απουσία. Είναι χώρος. Είναι ο χρόνος που χρειάζεται κάποιος για να συναντήσει τον εαυτό του.

Εδώ, η στήριξη δεν έρχεται μέσα από συμβουλές. Έρχεται μέσα από το να είσαι εκεί, χωρίς να προσπαθείς να διορθώσεις.

Όταν χρειάζεται κάτι παραπάνω

Μερικές φορές, όμως, ο εσωτερικός θόρυβος είναι τόσο έντονος, που δεν χωράει στην καθημερινή κουβέντα. Δεν είναι ότι δεν θέλει να μιλήσει. Είναι ότι δεν ξέρει από πού να ξεκινήσει.

Εκεί μπορεί να βοηθήσει ένας ψυχολόγος για εφήβους. Όχι ως λύση για “πρόβλημα”, αλλά σαν συνοδοιπόρος. Κάποιος που μπορεί να ακούσει αυτά που δεν λέγονται. Να ξεμπερδέψει τον εσωτερικό κόμπο, χωρίς να τον σφίξει περισσότερο.

Η θεραπευτική σχέση δεν είναι μία “συζήτηση με έναν ειδικό”. Είναι μια συνάντηση με τον εαυτό, μέσα από κάποιον που ξέρει να κρατά χώρο.

Μήπως κι εμείς δεν ξέραμε στα 15 μας;

Σκέψου: όταν ήσουν έφηβος, ήξερες πάντα τι σε πείραζε; Είχες λέξεις για τη σύγχυση; Για το άγχος; Για την πίεση του “πρέπει”;

Τότε γιατί ζητάμε από τα παιδιά μας να τα έχουν όλα λυμένα;

Η δουλειά μας δεν είναι να τους βάλουμε σε σειρά. Είναι να τους δείξουμε πώς να στέκονται μέσα στο χάος χωρίς να φοβούνται.

Κι αν δεν μπορούμε μόνοι, υπάρχει πάντα κάποιος που μπορεί να σταθεί δίπλα — ένας ψυχολόγος για εφήβους, όχι για να πάρει τον ρόλο μας, αλλά για να ενισχύσει τη σχέση που έχουμε ήδη χτίσει.

Μιχάλης Πιλάβιος MA - Ψυχοθεραπεία Εφήβων